สาระน่ารู้จากพี่ใหญ่ในวันนี้ ขอนำเรื่องของเชื้อพระวงศ์ ผู้เป็นหน่อเนื้อสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์อันเกิดแต่พระสนม แต่ได้แสดงอกถึงขัตติยะมานะสมเป็นหน่อเนื้อกษัตริย์ ในยามกรุงศรีอโยธยาอยู่ในภาวะวิกฤติจากสงคราม ก่อนเสียกรุงศรีอโยธยาครั้งที่ ๑ นามของพระองค์ คือ\"พระศรีเสาวราช.” พระองค์เป็นพระอนุชาต่างพระมารดาในสมเด็จพระมหินทราธิราช แม้มิได้มีหน้าที่ในการป้องกันพระนคร พระองค์ก็ไม่นิ่งดูดาย เมื่อบ้านเมืองตกอยู่ในที่คับขันเช่นนั้น ได้เสด็จออกไป ช่วยปลุกใจพลอาสาด้านพระมหาเทพแทนสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน ครั้นสมเด็จพระมหินทราธิราช ส่งพระยารามให้แก่พระเจ้าบุเรงนองไปแล้ว
หน้าที่กองกลาง ซึ่งเป็นจุดสำคัญ ก็ขาดการติดต่อกับด้านอื่นๆ และสมเด็จพระมหินทราธิราช ก็มิได้แต่งตั้งให้ผู้ใดเป็นแทน เพราะพระองค์มิได้ทรงนำพาในการศึก การอำนวยการช่วยเหลือในหน้าที่สำคัญนี้ได้ทิ้งว่างอยู่ พระเจ้าน้องยาเธอพระศรีเสาวราช เห็นความจำเป็นของกองกลางมีดังนั้น และน่าจะเป็นความประสงค์ของผู้บังคับบัญชาพลทั้งนั้นด้วย พระองค์จึงเข้าถือพล ๑๕,๐๐๐ เป็นกองกลางต้องอยู่ ณ ท้องสนามหลวง เพื่อคอยส่งกำลังติดต่อช่วยเหลือด้านอื่นๆ แทน ด้วย
ความเข้มแข็ง ถ้าเจ้าหน้าที่ ทูลว่า ข้าศึกเข้าหักจุดใดหนัก ก็ส่งทหารไปช่วยรบที่จุดนั้นทุกครั้ง สมเด็จพระมหินทราธิราช เจ้าแผ่นดิน ซึ่งมิได้เอาพระทัยใส่การศึกอยู่แล้ว การที่พระศรีเสาวราชทรง กระทำไปทั้งนี้ ด้วยพระองค์มิได้รับราชานุมัติจากสมเด็จพระมหินทราธิราชก่อน สมเด็จพระมหินทราธิราช ก็คิดสงสัยพระศรีเสาวราช ซึ่งเพิ่งมีพระชนมายุราว ๑๕ พรรษา ว่าเป็นกบฏ จึงให้พระยาธรรมาธิกรณ์เอาพระศรีเสาวราชไปล้างเสีย (ปลงพระชนม์) เสีย ณ วัดพระราม คือ ที่ที่ประทับออกคำสั่งส่งกำลังช่วยรบของพระองค์นั้นเอง ความทราบถึงข้าราชการบรรดานายทัพนายกองทหารทั้งปวง ก็พากันเศร้าใจ ด้วยรู้ดีว่าพระศรีเสาวราช ทรงเอาใจใส่ในการศึก ป้องกันพระนครมาโดยตลอด แต่ทุกคนก็ต้องกัดฟันอุตส่าห์สู้รบป้องกันพระนครจนสุดชีวิต
จากวีรกรรมอันห้าวหาญในการศึกของพระศรีเสาวราช ในครั้นนั้นเป็นวีรกรรมที่ควรถูกบันทึกในหน้าประวัติศาสตร์ แต่กลับมีผู้รู้จักพระองค์น้อยมาก
อีกทั้งพระองค์เป็นผู้เห็นแก่ชาติบ้านเมือง ยอมสละความสุขส่วนพระองค์ แต่กลับถูกสั่งให้ไปล้างจากคำสั่งของกษัตริย์ผู้ไร้ความสามารถจนสุดท้ายเราต้องสูญเสียเอกราชของชาติ เพราะคนดีท้อแท้หมดกำลังใจ เรื่องสาระน่ารู้จากพี่ใหญ่ในวันนี้ ขอลาไปก่อนครับพบกันใหม่คราวนี้ สำหรับวันนี้โชคดีและมีความสุขครับ
